محصولات فرهنگی پرده‌خوانی و نقالی

         بنر با کیفیت را از اینجا دانلود کنید

 

 

 

پرده‌خوانی و نقالی غدیر

یکی از جلوه های هنر نمایشی در آیین های نمایش مذهبی ایران، پرده خوانی یا پرده گردانی است. پرده خوانی در دسته بندی هنرهای کلامی در دسته هنرهای مربوط به معرکه گیری قرار می گیرد و یک هنر ترکیبی است از چند فن و هنر دیگر مانند فن بیان، هنر قصه گویی و نقالی، هنرشمایل نگاری و هنر موسیقایی. از این رو پرده خوانی با هنرها و مقولاتی چون سخنوری، نقالی، روضه خوانی، مداحی، تعزیه خوانی و موسیقی آوازی پیوند و خویشاوندی دارد.

هنر پرده خوانی بر پایه روایت های افسانه ‌ای و تاریخی برگرفته از کلام نقالان مذهبی، مداحان و تعزیه ‌خوانان، بهره ‌گیری از تخیل و احساس هنری تصویر‌گران آنها و باورهای عامه شکل گرفته و برخی از پژوهشگران درخشندگی این هنر را تا حدی متاثر از هنر نقاشان اروپایی در سده‌ های شانزدهم، هفدهم و هجدهم میلادی می ‌دانند. ارتباط پرده‌ خوانی و تعزیه‌ خوانی و تاثیر متقابل آن ها که هر دو از هنرهای دینی یا قدسی است، بدیهی به نظر می ‌رسد. برخی پرده ‌خوانی و شمایل ‌خوانی را هنری مرکب از هنر تجسمی نقاشی و هنر کلامی نقالی و مرتبط با روضه ‌خوانی و تعزیه ‌خوانی و برخی دیگر آن را مقدم بر تعزیه‌ و در شکوفایی آن موثر می ‌دانند. 

از دوره صفوی به این سو سنت پرده نگاری در ایران رواج فراوان یافت و نقاشان دیوارنگاره ها و پرده های مذهبی کوشیدند تا آگاهی ها و تخیلات خود را دربارۀ تاریخ قدسیِ وقایع مذهبی و مصایب اهل بیت مطهر پیامبر(ص) و رویدادهای تاریخی و افسانه ای به تصویر درآورند. این هنرمندان مضامین آنچه که به تصویر درمی آوردند بیشتر از زبان مداحان، نقالان و روضه خوانان شنیده بودند. پس از شکل گیری تعزیه خوانی در ایران نیز برخی از مضامین نقاشی های خود را از نمایش وقایع در تعزیه ها می گرفتند.

از آنجا که مذهب شیعه جزو ارکان این حکومت محسوب می شد تبلیغ ولایت علی علیه السلام و خاندانش سر لوحه عمل قرار گرفت. از این رو مناقب خوانی که به بیان فضائل و رشادت های امیرالمومنین علیه السلام می پردازد با شکوفایی بی نظیری روبه‌رو شد. همچنین در این دوران، وجه دیگری از نقالی یعنی همان پرده خوانی شکوفا شد. با گذشت ایام نقالی و پرده خوانی به تکایا و قهوه خانه ها منتقل شده و بعد از پایان این دوره و ورود تکنولوژی مدرن به زندگی مردم این هنر نیز کم کم رو به زوال گذاشت. اما آنچه حائز اهمیت است حفظ هنرهای قدیمی مانند تعزیه٬ پرده خوانی و نقالی در همین دوره است. در دوره ای که رسانه های مدرن زندگی مردم را احاطه کرده اند و مجال برای پرداخت به هنرهای قدیمی کم رنگ شده است. درواقع هنرمندان و مسئولان باید با تدابیر مختلف هنرهای بومی و ملی و مذهبی را همچنان پویا و زنده نگه داشته و این هنرها را به نسل های آینده منتقل کنند. این اتفاق در سایر کشورها نیز بسیار مهم قلمداد شده و در همه جا سعی در زنده نگه داشتن هنرهای ملی و وطنی و حتی معرفی این هنرها به سایر کشورها و فرهنگ ها دارند.

گفتنی است چند سالی هست که به همت حوزه هنری جشنواره سراسری پرده خوانی و نقالی غدیر در دهه ولایت برگزار می شود.